Mafuta ya samaki ni bidhaa muhimu kwa sekta ya afya, lishe, na uchumi nchini Tanzania. Kwa kuzingatia mabadiliko ya soko na mahitaji, bei ya mafuta ya samaki inaweza kutofautiana kwa kiasi kikubwa. Makala hii inatoa maelezo ya sasa kutoka kwa vyanzo vya kuhiminiwa kama Taasisi ya Utafiti wa Uvuvi Tanzania (TAFIRI) na Ofisi ya Taifa ya Takwimu (NBS) kukusaidia kufahamu mwenendo wa bei na kufanya maamuzi sahihi.
Mambo Yanayochangia Bei ya Mafuta ya Samaki
1. Gharama za Uzalishaji na Usindikaji
Bei ya mafuta ya samaki hutegemea gharama za uvuvi, usindikaji, na usafirishaji. Taarifa za TAFIRI zinaonyesha kuwa ongezeko la bei ya mafuta ya dizeli na bei ya vyombo vya uvuvi linaathiri moja kwa moja gharama hizi.
2. Msimu na Upatikanaji wa Samaki
Msimu wa mvua na kiangazi huathiri uvuvi wa samaki. Kwa mfano, ripoti ya NBS ya 2023 ilionyesha kupungua kwa uzalishaji wa samaki wakati wa kiangazi, na kusababisha bei ya mafuta kushuka hadi TZS 15,000 kwa lita katika baadhi ya mikoa.
3. Sera za Serikali na Ushuru
Serikali ya Tanzania hutumia sera kudhibiti uvuvi wa hali ya hewa na kuhakikisha usalama wa mafuta. Ushuru na vikwazo vya mauzo ya nje vinaweza kuongeza au kupunguza bei ndani.
Bei ya Mafuta ya Samaki Tanzania 2024: Mianya ya Kikanda
Dar es Salaam na Pwani
Kwa mujibu ya NBS, bei ya wastani ni kati ya TZS 18,000 hadi TZS 25,000 kwa lita kutokana na mahitaji makubwa ya viwanda.
Mikoa ya Ziwa (Mwanza, Kigoma)
Bei hapa ni nafuu zaidi (TZS 12,000–TZS 20,000) kwa sababu ya ukaribu na vyanzo vya samaki.
Namna ya Kupata Bei Nafuu ya Mafuta ya Samaki
Nunua kwa Wingi
Wauzaji wa jumla hutoa bei pungufu kwa watumiaji wa kibiashara. Angalia orodha ya wasambazaji kwenye tovuti ya Wizara ya Uvuvi.
Fuatilia Mianya ya Msimu
Bei hupungua wakati wa misimu ya uvuvi mwingi (Aprili hadi Septemba).
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQ)
Q: Bei ya sasa ya mafuta ya samaki ni kiasi gani?
A: Bei hutofautiana kati ya TZS 12,000 na TZS 25,000 kulingana na mkoa na ubora.
Q: Je, serikali inadhibiti bei ya mafuta ya samaki?
A: Hapana, bei hutegemea soko. Hata hivyo, udhibiti wa ubora umejikita kwa kiasi kikubwa.
Q: Ni wapi naweza kununua mafuta ya samaki nchini Tanzania?
A: Unaweza kupata kwenye soko la Dar es Salaam, viwanda vya Mwanza, au kwa njia ya mtandaoni kupitia wauzaji waliosajiliwa na TAFIRI.
