Kusajili kampuni Tanzania kunategemea mamlaka ya BRELA (Business Registrations and Licensing Agency). Makala hii inachambua kwa undani gharama za usajili wa kampuni BRELA kwa mwaka 2025, ikizingatia ada rasmi za serikali kupitia mfumo wa ORS (Online Registration System).
Nini Inajumuisha “Gharama za Usajili Wa Kampuni BRELA”?
Ada Kuu ya Usajili (Registration Fee)
Ada hii hutegemea thamani ya mtaji wa kampuni kama ilivyoainishwa kwa katiba:
-
Mtaji > 20,000 TSh ≤ 1,000,000: TSh 95,000
-
1,000,000 ≤ 5,000,000: TSh 175,000
-
5,000,000 ≤ 20,000,000: TSh 260,000
-
20,000,000 ≤ 50,000,000: TSh 290,000
-
Zaidi ya 50,000,000: TSh 440,000
2. Filing Fee
Ada ya kufungua jalada (file opening) ni TSh 22,000 kwa kila waraka, kawaida ni waraka tatu kwa usajili—ukiongozwa kuwa ni TSh 66,000 jumla
3. Stamp Duty
-
Kwenye MemARTs: kawaida TSh 5,000 (IRS bado inalipa kiasi hiki kwenye mfumo), ingawa Sheria ya Fedha ya 2021 imelenga kuongeza hadi TSh 10,000
-
Kwenye Form 14b (declaration): TSh 1,200
-
Jumla ya Stamp Duty kwa kampuni ni TSh 6,200
Jedwali la Gharama za Usajili Wa Kampuni BRELA
| Mtaji wa Kampuni (TSh) | Ada ya Usajili | Filing Fee | Stamp Duty | Jumla – TSh |
|---|---|---|---|---|
| 20,001–1,000,000 | 95,000 | 66,000 | 6,200 | 167,200 |
| 1,000,001–5,000,000 | 175,000 | 66,000 | 6,200 | 247,200 |
| 5,000,001–20,000,000 | 260,000 | 66,000 | 6,200 | 332,200 |
| 20,000,001–50,000,000 | 290,000 | 66,000 | 6,200 | 367,200 |
| Zaidi ya 50,000,000 | 440,000 | 66,000 | 6,200 | 512,200 |
Kampuni zisizo na hisa (Zero share capital) zinasajiliwa kwa ada ya TSh 300,000 tofauti na mfano wa kampuni yenye hisa lakini mtaji mdogo
Gharama Zaidi Zinazohusiana
-
Kulinda jina la kampuni (name protection): TSh 50,000
-
Nakili isiyo na uthibitisho (per page): TSh 3,000
-
Ada kwa mabadiliko ya taarifa iliyosajiliwa: TSh 15,000–TSh 22,000
-
Ada za kuchelewa au upokeaji wa karatasi: TSh 2,500–TSh 22,000
Jinsi Ya Kulipa na Mfumo wa Usajili (ORS)
-
Tembelea ors.brela.go.tz na ufungue akaunti au ingia.
-
Chagua huduma ya Register Company na jaza fomati ya kampuni (director, shareholders, mtaji).
-
Mfumo utatengeneza Form Consolidated, Integrity Pledge, na Fomu 14b. Sahihi zote zinatakiwa kupigwa muhuri na mwanasheria au Notary.
-
Mpaka ada kupitia GePG—kwa benki (CRDB/NMB) au malipo ya simu (MPesa, Tigo Pesa, Airtel Money).
-
Kadri mfumo unavyoidhinisha, cheti cha usajili hutolewa ndani ya siku 3 ikiwa data zote ziko sawa