Biology Notes Form One New Syllabus

Biolojia ni tawi la sayansi linalochunguza viumbe hai na mwingiliano wao na mazingira. Katika Kidato cha Kwanza, mwanafunzi huanza kujifunza misingi muhimu ya somo hili. Mada kuu husika ni pamoja na utambulisho wa biolojia yenyewe, umuhimu wake katika maisha yetu ya kila siku, na uainishaji wa viumbe hai. Wanafunzi hujifunza jinsi wanasayansi wanavyopanga viumbe katika makundi (kama vile mimea, wanyama, vimelea, vimea, fungi na bakteria) kulingana na sifa zao maalum kama vile sura, makazi na njia ya kupata lishe. Pia huchunguza dhana ya seli kama kipengele kikuu cha uhai, wakiigundua kuwa viumbe vyote hai vinaundwa na seli (ingawa baadhi ni seli moja pekee). Mada hii ya uainishaji na seli hujenga msingi wa uelewa wa utofauti wa kiumbe hai na muundo wake wa msingi.

Zaidi ya uainishaji na seli, Biolojia ya Kidato cha Kwanza inahusiana na kuchunguza tabia maalum za viumbe hai zinazowafanya kuwa hai. Hizi hujulikana kama saba za uhai na ni pamoja na uhamaji, ukuaji, uwezo wa kujibu mabadiliko ya mazingira (kuitikia vipo), uwezo wa kujizaa (uzalishaji), kupumua, kula lishe (lishe), na kuondoa taka za mwili (ukuaji). Wanafunzi wanachunguza jinsi sifa hizi zinaonekana katika viumbe tofauti. Aidha, mada ya lishe inajadiliwa kwa undani zaidi, wakitofautisha kati ya viumbe hai wanaojitengenezea lishe wenyewe (kama mimea kupitia usanidimwanga) na wale wanaotegemea viumbe wengine kwa lishe (kama wanyama). Utafiti wa makazi na uhusiano wa viumbe katika mazingira tofauti (kama vile misitu, vichaka, majini na ardhi kavu) pia huanzishwa, kuonyesha mwingiliano tata katika mifumo ikolojia. Mada hizi zote pamoja huweka msingi thabiti wa uelewa wa sayansi ya uhai kwa wanafunzi.