Mkoa wa Arusha ni moja ya mikoa muhimu ya Tanzania inayojulikana kwa vivutio vya utalii, mazingira ya kipekee, na utajiri wa rasilimali. Moja ya maswali yanayoulizwa mara kwa mara ni, “Mkoa wa Arusha una wilaya ngapi?” Kwa kuzingatia mabadiliko ya utawala na mapunguzu ya mikoa, makala hii inatoa jibu sahihi na kisasa kwa kurejelea vyanzo rasmi vya Serikali ya Tanzania.
Mgawanyo wa Kiutawala wa Mkoa wa Arusha
Kuanzia mwaka 2025, Mkoa wa Arusha umeundwa na Jiji moja na wilaya sita (7). Mgawanyo huu umekuwa ukibadilika kwa kipindi fulani kutokana na mabadiliko ya kiserikali, lakini kwa sasa mpangilio rasmi unaoripotiwa na vyanzo vya kisheria na takwimu ni kama ifuatavyo:
- Jiji la Arusha
- Wilaya ya Arusha (Vijijini)
- Wilaya ya Karatu
- Wilaya ya Longido
- Wilaya ya Meru
- Wilaya ya Monduli
- Wilaya ya Ngorongoro37.
Wilaya ya Ngorongoro ni maarufu kwa Hifadhi ya Ngorongoro, ambayo ni urithi wa dunia unaotambuliwa na UNESCO.
Orodha ya Wilaya na Sifa Zake
Orodha ifuatayo inaelezea kila wilaya kwa ufupi:
| Wilaya | Makao Makuu | Eneo (km²) | Idadi ya Watu (2012) |
|---|---|---|---|
| Jiji la Arusha | Arusha | 93 | 416,442 |
| Arusha (Vijijini) | Sokon II | 1,547.6 | 323,198 |
| Karatu | Karatu | 3,300 | 230,166 |
| Longido | Longido | 7,782 | 123,153 |
| Meru | Usa River | 1,268.2 | 268,144 |
| Monduli | Monduli | 6,419 | 158,929 |
| Ngorongoro | Loliondo | 14,036 | 174,278 |
Takwimu zinatoka kwenye sensa ya 2012 na kuripotiwa kwenye tovuti rasmi ya Mkoa wa Arusha3.
Mabadiliko ya Kihistoria ya Wilaya
Mkoa wa Arusha ulikuwa na eneo kubwa zaidi hadi mwaka 2002, ambapo wilaya kadhaa zilikata na kuunda Mkoa wa Manyara. Wilaya zilizokatwa ni pamoja na Kiteto, Babati, Mbulu, na Hanang3. Tangu hapo, mgawanyo wa Arusha umeendelea kufanyiwa marekebisho kwa lengo la kuboresha utoaji wa huduma.
Kwa Nini Kujua Idadi ya Wilaya ni Muhimu?
- Utawala Bora: Mgawanyo wa wilaya huruhusu serikali za mitaa kushiriki kikamilifu katika maendeleo.
- Upatikanaji wa Huduma: Kila wilaya ina mipango maalum ya elimu, afya, na miradi ya kiuchumi18.
- Utalii na Uchumi: Wilaya kama Ngorongoro na Arusha zinachangia kwa kiasi kikubwa katika pato la mkoa7.
Hitimisho
Kwa sasa, Mkoa wa Arusha una Jiji moja na wilaya sita, jumla ya 7. Mgawanyo huu unasaidia kuhakikisha maendeleo yanafikiwa kwa usawa katika sehemu mbalimbali. Kwa maelezo zaidi, tembelea tovuti rasmi ya Mkoa wa Arusha: arusha.go.tz.
Maswali Yanayoulizwa Mara Kwa Mara (FQ)
- Wilaya kubwa zaidi kwa eneo ni ipi?
- Wilaya ya Ngorongoro yenye km² 14,0363.
- Je, Arusha ni jiji au wilaya?
- Arusha ni jiji na pia ni makao makuu ya mkoa3.
- Idadi ya watu wa Mkoa wa Arusha ni wangapi?
- Kwa sensa ya 2022, idadi ilikadiriwa kuwa zaidi ya milioni 2.33.
