Mfano wa Mkataba wa Mauziano ya Kiwanja
Kufanya mauziano ya kiwanja ni hatua muhimu ambayo inahitaji uangalifu na utimilifu wa kisheria. Mkataba wa mauziano ya kiwanja ni hati muhimu ambayo huhakikisha hakika kwa mwenye kuchuana na mnunuzi. Katika makala hii, tutachambua kwa kina mfano wa mkataba wa mauziano ya kiwanja unaolingana na sheria za Tanzania.
Kwa Nini Mkataba wa Mauziano ya Kiwanja ni Muhimu?
Mkataba wa mauziana ya ardhi ni hati inayothibitisha makubaliano kati ya muuzaji na mnunuzi. Kwa mujibu wa Sheria ya Ardhi ya Mwaka 1999, mikataba ya mauziano ya ardhi lazima iandikwe na kutia saini mbele ya mashahidi na kusajiliwa kwa mujibu wa taratibu za Serikali. Bila mkataba sahihi, mzozo unaweza kutokea na kusababisha hasara kwa pande zote mbili.
Vipengele Muhimu vya Mkataba wa Mauziano ya Kiwanja
Kwa kuzingatia miongozo ya Wizara ya Ardhi na Nyumba Tanzania, mkataba wa mauziano ya kiwanja unapaswa kuwa na sehemu zifuatazo:
-
Taarifa za Pande Mbili
-
Jina kamili, anwani, na nambari ya utambulisho (NIDA) ya muuzaji na mnunuzi.
-
Taarifa za shahidi (angalau wawili).
-
-
Maelezo ya Kiwanja
-
Namba ya kiwanja, eneo, ukubwa, na makadirio ya thamani.
-
Hati miliki (Certificate of Title) na namba ya kumbukumbu.
-
-
Maelezo ya Malipo
-
Kiasi cha fedha, ratiba ya malipo, na njia ya kulipia (mfano: benki, pesa taslimu).
-
-
Ahadi na Dhamana
-
Muuzaji anapaswa kuthibitisha kuwa kiwanja hakina mzozo au deni.
-
Mnunuzi anapaswa kuthibitisha uwezo wa kufanya malipo.
-
-
Sahihi na Tarehe
-
Sahihi za pande zote mbili na mashahidi.
-
Mfano wa Mkataba wa Mauziano ya Kiwanja (Template)
Mfano huu unategemea kumbukumbu za Tume ya Ardhi Tanzania:
MKATABA WA MAUZIANO YA KIWANJA Kati ya: MUUZAJI: [Jina Kamili], mkazi wa [Anwani], Nambari ya NIDA: [.....................]. MNUNUZI: [Jina Kamili], mkazi wa [Anwani], Nambari ya NIDA: [.....................]. KIWANJA KINACHOHUSIKA: Namba ya Ploti: [....], Eneo: [....], Ukubwa: [....], Hati Miliki Namba: [....]. MALIPO: Kiasi: [Tsh....], Malipo yatakamilika kwa [njia....] kufikia tarehe [....]. AHADI NA DHAMANA Muuzaji anadai kuwa kiwanja hakina mzozo au deni lolote. Mnunuzi anakubali kufanya malipo kwa mujibu wa ratiba. MASHUHUDA: 1. [Jina], NIDA: [....] 2. [Jina], NIDA: [....] SAHIHI NA TAREHE: Muuzaji: ___________________ Mnunuzi: ___________________ Tarehe: ___________________
Sheria na Taratibu Muhimu za Tanzania
-
Usajili wa Mkataba: Kwa mujibu wa Kifungu cha 53 cha Sheria ya Ardhi, mikataba ya mauziano ya ardhi lazima isajiliwe katika ofisi ya Ardhi iliyopo eneo husika.
-
Kodi na Ada: Mnunuzi anapaswa kulipa kodi ya uhamisho (transfer fee) na stamp duty kwa mujibu wa maelekezo ya Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA).
-
Uthibitisho wa Hati Miliki: Hakikisha kiwanja kina hati miliki sahihi iliyotolewa na Halmashauri ya Eneo husika.
Makosa ya Kuepuka Wakati wa Kufunga Mkataba
-
Kukosa kumaliza malipo kwa wakati.
-
Kukosa kuthibitisha utambulisho wa mwenye kiwanja.
-
Kutouhusisha wakili au mtaalamu wa sheria.
Kutumia mfano wa mkataba wa mauziano ya kiwanja sahihi ni njia salama ya kuepuka mizozo na kuhakikisha urasimu kwa mujibu wa sheria za Tanzania. Hakikisha unashirikisha wataalamu na kufuata taratibu zote za usajili.
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQs)
Q: Je, mkataba wa mauziano ya kiwanja unaweza kufanywa kwa mdomo?
A: La. Sheria ya Tanzania inataka mikataba iandikwe na kutia saini.
Q: Je, ni muhimu kushirikisha wakili?
A: Inapendekezwa kushirikisha mwanasheria kuhakikisha mkataba umeandikwa kwa mujibu wa sheria.
Q: Ni kiasi gani cha stamp duty kinachotakiwa?
A: Kwa sasa, stamp duty ni 1% ya thamani ya kiwanja (angalia TRA kwa maelezo ya sasa).
