Kutokana na takwimu za Idara ya Afya Tanzania, presha ya kushuka (hypotension) ni tatizo la kiafya linaloweza kusababisha hatari kwa maisha ikiwa haitibiwa haraka. Makala hii itakuletea mwongozo wa kina kuhusu huduma ya kwanza kwa mtu mwenye presha ya kushuka.
Presha ya Kushuka ni Nini?
Presha ya kushuka (hypotension) hufanyika wakati presha ya damu chini ya kiwango cha kawaida (chini ya 90/60 mmHg). Hali hiyo inaweza kusababisha kizunguzungu, kukosa nguvu, au hata kusimama kwa ghafla.
Dalili za Presha ya Kushuka
Kutambua dalili mapema kunaweza kuepusha hatari:
- Kizunguzungu na hasira ya kutofokusi.
- Uchovu na miguu mitupu.
- Ngozi yenye baridi na yenye jasho.
- Mwanga wa macho na kusikia kelele mbali.
Hatua za Huduma ya Kwanza kwa Presha ya Kushuka
Kwa kuzingatia mwongozo wa Bodi ya Afya Tanzania, fuata hatua hizi:
Msaada wa Haraka
- Mlaze mtu chini na kuinua miguu yake juu ya kiwango cha moyo (kwa kutumia mto au mkate).
- Ondoa nguo zinazofunga kwa shida kama kifua au ukanda.
Ufutaji wa Maji na Chumvi
- Mpa maji ya kunywa yenye chumvi (kama mchanganyiko wa maji na sukari) au vyakula vilivyo na sodiamu (kwa msaada la daktari).
Epuka Mazingira Yenye Joto Kali
- Songa mtu mahali penye kivuli au baridi ili kuzuia kukosa maji mwilini.
Tafuta Ushauri wa Kiafya
- Ikiwa dalili hazipungui kwa dakika 15, wasiliana na daktari au huduma ya dharura (112 nchini Tanzania).
Sababu za Kawaida za Presha ya Kushuka
- Upungufu wa maji mwilini (dehydration).
- Uvurugaji wa dawa (kama dawa za presha).
- Magonjwa kama saratani au shinikizo la moyo.
Jinsi ya Kuzuia Presha ya Kushuka
- Kunya maji ya kutosha kila siku.
- Epuka kusimama ghafla baada ya kukaa au kulala.
- Tumia vyakula vilivyo na virutubisho vya kutosha (sodiamu na madini).
Je, Presha ya Kushuka ni Hatari?
Ingawa mara nyingi haihitaji matibabu ya dharura, inaweza kuwa dalili ya ugonjwa mbaya. Watu wenye dalili za mara kwa mara wanapaswa kupima presha mara kwa mara.
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQ)
Je, mtu anaweza kufa kwa presha ya kushuka?
Ndiyo, ikiwa haitibiwa haraka na kusababisha kukosekana kwa oksijeni kwenye viungo muhimu.
Vyakula gani vinapaswa kuepukwa na wenye presha ya chini?
Epuka kunywa pombe na vyakula vyenye sukari nyingi bila mchanganyiko wa virutubisho.
Je, mazoezi yanaweza kusaidia kuzuia presha ya kushuka?
Ndiyo—mazoezi ya mara kwa mara yanaboresha mzunguko wa damu.
Tofauti kati ya presha ya kushuka na presha ya kupanda?
Presha ya kupanda (hypertension) ni wakati damu inasukuma kwa nguvu zaidi kwenye mishipa, huku presha ya kushuka ikiwa kinyume chake.
Je, dawa za asili zinaweza kusaidia?
Mmea wa ginger na kahawa nyeusi zinaweza kusaidia kwa muda mfupi, lakini zingatia ushauri wa daktari.
