Uti sugu, unaojulikana kwa Kiingereza kama priapism, ni hali ya kiafya ambapo mwanaume hupata ereksheni ya muda mrefu isiyopungua hata kwa kusudi la kujamiiana. Hali hii inaweza kuwa hatari na kuhitaji matibabu ya haraka. Katika makala hii, tutajadili dalili za uti sugu kwa mwanaume, sababu zake, na njia mbalimbali za tiba zinazotumika Tanzania.
Dalili za Uti Sugu
Dalili kuu za uti sugu ni pamoja na:
- Ereksheni ya muda mrefu (zaidi ya saa 4) bila hamu ya kijinsia.
- Maumivu makali au kutokuwepo kwa maumivu kabisa kutegemeana na aina ya uti sugu.
- Ugonjwa wa ngozi kwenye sehemu ya uume.
- Uvimbe na kubadilika kwa rangi ya ngozi (kwa mfano, kugeuka kuwa bluu au nyeusi).
Aina mbili kuu za Uti Sugu
Kuna aina mbili za uti sugu zinazotambuliwa na wataalamu wa afya:
- Ischemic Priapism: Hii ni aina ya kawaida zaidi na inahusishwa na mtiririko duni wa damu. Inaweza kusababisha maumivu makali.
- Non-Ischemic Priapism: Mara nyingi hufanyika kwa sababu ya jeraha na haina maumivu.
Sababu za Uti Sugu
Kulingana na Wizara ya Afya Tanzania, baadhi ya sababu za uti sugu ni:
- Matumizi ya dawa kama vile tiba ya shinikizo la damu au viagra.
- Uvurugu wa mishipa ya damu kutokana na jeraha.
- Magonjwa ya damu kama sickle cell anemia.
- Maambukizo kwenye sehemu ya siri.
Tiba ya Uti Sugu
Matibabu ya uti sugu hutegemea aina na sababu za hali hiyo. Baadhi ya njia zinazotumika Tanzania ni:
1. Tiba ya Kwanza (Haraka)
- Kuweka barafu kwenye sehemu ili kupunguza uvimbe.
- Kutekeleza aspiration (kutoa damu kwa sindano) chini ya usimamizi wa daktari.
2. Tiba ya Dawa
Dawa za kuingiza kwenye uume (kama phenylephrine) hutumiwa kupunguza mtiririko wa damu.
3. Upasuaji
Kwa kesi mbaya, upasuaji unaweza kuhitajika kurekebisha mishipa ya damu.
Jinsi ya Kuzuia Uti Sugu
- Epuka matumizi ya dawa bila ushauri wa daktari.
- Shika ratiba ya kufanyiwa uchunguzi wa mara kwa mara ikiwa una magonjwa ya damu.
- Pata msaada wa haraka ukiona dalili zozote.
Maswali Yanayoulizwa Mara kwa Mara (FAQ)
Q: Je, uti sugu unaweza kusababisha kukosa uwezo wa kujamiiana?
A: Ndio, ikiwa haitatibiwa haraka, inaweza kuharibu tishu na kusababisha kukatwa kwa uume.
Q: Ni daktari gani anayesimamia tiba ya uti sugu Tanzania?
A: Daktari wa urojojia (urologist) au daktari mkuu wa hospitali.
Q: Je, mitishamba inaweza kutibu uti sugu?
A: Haipendekezwi. Tafuta msaada wa kimatibabu mara moja.
