Madini ya Shaba ni malighafi muhimu kwenye viwanda vya umeme, ujenzi, magari ya umeme, na vifaa vya elektroni. Bei ya Madini ya Shaba inarejelea thamani ya madini hayo sokoni, zinapoulizwa na wauzaji, makampuni au viwanda nchini Tanzania na nje.
Vyanzo vya Uhakika vya Bei nchini Tanzania
-
Swahiliforums inaripoti kuwa bei ya raw copper ore (shaba ghafi) Tanzania ni kati ya TZS 4,000–8,000/kg, huku shaba safi ikiuzwa kwa TZS 20,000–30,000/kg
-
vacancyforum.com inatoa viwango vya Copper Cathode ($3,500–4,800/tani), Copper Wire Scrap ($1,500–2,500/tani) na Copper Ores & Concentrates $59,111 kwa tani
-
Tume ya Madini kupitia taarifa zake inaweka bei elekezi lakini haionyeshi thamani maalum ya shaba kwa sasa kwenye mtandao wake
Sababu Zinazoathiri Bei ya Madini ya Shaba
Ubora wa Shaba
-
Shaba yenye asilimia kubwa ya copper ina thamani ya juu sokoni.
Mahitaji ya Soko la Dunia
-
Bei rahisi shaba imeunganishwa na soko kubwa kama LME; bei duniani huathiri bei Tanzania
Gharama za Usafirishaji & Kodi
-
Kodi, ushuru, gharama za manunuzi na usafirishaji kutoka maeneo mbalimbali kwa mfano Geita, Shinyanga zinazidisha gharama
Miundombinu na Usindikaji ndani ya Nchi
-
Uanzishwaji wa viwanda vya kuchuja shaba kama kiwanda cha MAST Chunya na kiwanda kijaribi Dodoma vinapunguza gharama za usafirishaji na kuongeza thamani kabla ya kuuza
Viwanda vya Uongezaji Thamani Tanzania
-
MAST Chunya (Mbeya): Kiwanda cha kwanza nchini kichochoa mashapo ya shaba hadi kiwango cha 0.5‑2 % kua 75 % za shaba safi, uwezo wa kuchakata tani 31,200/mwezi
-
Viwanda vinne viko chini ya ujenzi Dodoma ili kusaidia wachimbaji wadogo na kupunguza gharama za usafirishaji
Tabia za Bei Soko la Ndani
| Aina ya Shaba | Bei kwa Kilo (TZS) |
|---|---|
| Ghafi | 4,000 – 8,000 |
| Safi | 20,000 – 30,000+ |
NB: Viwango vinaweza kubadilika kila wiki au mwezi
Maelekezo kwa Wachimbaji na Wauzaji Wadogo
-
Hakikisha unapata leseni TIN na kibali kutoka Tume ya Madini kabla ya kuuza
-
Tumia masoko rasmi: Geita, Shinyanga, Dodoma, Mwanza au kupitia Tume ya Madini.
-
Angalia miundombinu mipya ya usindikaji: MAST Chunya au viwanda Dodoma unaweza kuongeza marupurupu kwa bidhaa.
Kwa muhtasari, bei ya madini ya shaba Tanzania inategemea ubora wa shaba, soko la dunia, gharama za usafirishaji, kodi na uanachama wa viwanda vya usindikaji ndani. Kwa wachimbaji wadogo na wawekezaji, kunuzia kupitia masoko ya ndani na kuwekeza katika usindikaji ndani ya nchi kunaweza kuongeza thamani bila kuathirika na bei za kimataifa.
Maswali Yanayoulizwa (FAQs)
1. Bei ya wastani ya madini ya shaba ni ipi sasa?
-
Ghafi: TZS 4,000–8,000/kg; Safi: TZS 20,000–30,000+/kg
2. Ninaweza kupata bei ya shaba kutoka wapi?
-
Masoko ya Geita, Shinyanga au tovuti ya Tume ya Madini; pia kufuatilia LME
3. Nahitaji kibali gani ili kuuza shaba Tanzania?
-
TIN, leseni ya uchimbaji/uuuzaji kutoka Tume ya Madini
4. Gharama ya usindikaji inabadilisha bei vipi?
-
Viwanda kama MAST Chunya na Dodoma hupandisha thamani shaba kutoka mashapo hadi bidhaa safi, hivyo unaweza kupata bei ya juu
5. Je, viwanda vingine vinakuja vipi?
-
Sera ya Wizara ya Madini inasaidia ujenzi wa viwanda vinne, kupunguza gharama za usafirishaji na kusaidia wachimbaji wadogo