Katika ulimwengu wa sasa, sekta ya afya inakuwa kwa kasi kutokana na ongezeko la magonjwa, uhitaji wa wataalamu waliobobea, pamoja na maendeleo ya teknolojia ya matibabu. Kwa wanafunzi wanaomaliza kidato cha sita au stashahada na kutamani kusomea taaluma ya afya ngazi ya shahada, ni muhimu kuchagua kozi zenye soko na ambazo zina uhitaji mkubwa katika soko la ajira ndani na nje ya nchi.
Kwa Nini Uchangue Kozi za Afya?
Kozi za afya si tu kwamba ni za heshima, bali pia hujenga mustakabali wa kudumu na wenye malipo mazuri. Zinafungua milango ya ajira katika sekta za umma, binafsi na hata kujiajiri. Tukiangalia hali ya sasa ya ajira Tanzania na Afrika kwa ujumla, wataalamu wa afya wana soko kubwa, hasa wale waliobobea kwenye maeneo mahususi ya matibabu, maabara, tiba mbadala, na afya ya jamii.
Shahada ya Uuguzi (Bachelor of Science in Nursing)
Kozi hii ni miongoni mwa maarufu zaidi na yenye ajira nyingi katika hospitali, zahanati na vituo vya afya. Wauguzi hufanya kazi muhimu ya kuwahudumia wagonjwa kwa karibu, kushirikiana na madaktari na kuhakikisha usalama wa mgonjwa.
Soko la Ajira:
-
Hospitali binafsi na za serikali
-
NGOs kama WHO, Red Cross, AMREF
-
Kliniki binafsi na ujasiriamali
Muda wa Kusoma: Miaka 4
Shahada ya Tiba ya Binadamu (Doctor of Medicine – MD)
Hii ndiyo kozi kuu inayomwandaa mwanafunzi kuwa daktari wa tiba ya binadamu. Ingawa ni kozi ngumu na ya muda mrefu, ni yenye nafasi nyingi za ajira na heshima kubwa kijamii.
Soko la Ajira:
-
Hospitali za rufaa, mikoa, wilaya
-
Vyuo vya tiba na utafiti
-
Huduma binafsi (Private practice)
Muda wa Kusoma: Miaka 5
Shahada ya Maabara ya Tiba (Bachelor of Medical Laboratory Sciences)
Kozi hii huwajengea wanafunzi ujuzi wa kufanya vipimo vya kitaalamu vya kiafya kama damu, mkojo, vimelea n.k. Hii ni taaluma nyeti katika utambuzi wa magonjwa.
Soko la Ajira:
-
Maabara za hospitali, vituo vya afya
-
Maabara binafsi
-
Taasisi za tafiti kama NIMR
Muda wa Kusoma: Miaka 3 hadi 4
Shahada ya Afya ya Jamii (Bachelor of Public Health)
Kozi hii inalenga kuandaa wataalamu wa kutathmini, kuzuia na kudhibiti magonjwa katika jamii. Inalenga afya kinga zaidi ya tiba.
Soko la Ajira:
-
Mashirika ya kimataifa ya afya (UNICEF, WHO)
-
Wizara ya Afya na TAMISEMI
-
NGOs na miradi ya afya ya jamii
Muda wa Kusoma: Miaka 3 hadi 4
Shahada ya Tiba ya Meno (Bachelor of Dental Surgery)
Kwa wale wanaopenda kutoa huduma za afya ya kinywa na meno, hii ni kozi yenye faida kubwa. Mahitaji ya madaktari wa meno yanazidi kuongezeka kutokana na kuongezeka kwa uelewa wa watu kuhusu afya ya kinywa.
Soko la Ajira:
-
Hospitali binafsi na za serikali
-
Kituo cha meno binafsi
-
Miradi ya afya ya kinywa mashuleni
Muda wa Kusoma: Miaka 5
Shahada ya Famasi (Bachelor of Pharmacy)
Kozi hii inatoa ujuzi wa kitaalamu kuhusu dawa, utengenezaji na usambazaji wake, pamoja na ushauri wa matumizi salama kwa wagonjwa.
Soko la Ajira:
-
Maduka ya dawa (community pharmacy)
-
Viwanda vya dawa
-
Taasisi za udhibiti wa dawa kama TFDA
Muda wa Kusoma: Miaka 4
Shahada ya Tiba ya Wanyama (Bachelor of Veterinary Medicine)
Ingawa haijihusishi moja kwa moja na binadamu, bado ni sehemu ya afya ya jamii kupitia afya ya mifugo. Veterinary medicine ni taaluma pana inayochangia usalama wa chakula na afya ya binadamu.
Soko la Ajira:
-
Wizara ya Mifugo na Uvuvi
-
Makampuni ya uzalishaji wa chakula
-
NGO za afya ya mifugo
Muda wa Kusoma: Miaka 5
Shahada ya Radiolojia ya Tiba (Bachelor of Medical Radiology)
Kozi hii humfundisha mwanafunzi kutumia vifaa vya kisasa vya uchunguzi kama X-ray, MRI, na CT-scan. Radiolojia ni taaluma inayozidi kuhitajika kutokana na maendeleo ya kiteknolojia.
Soko la Ajira:
-
Hospitali za kisasa
-
Taasisi za matibabu ya kisasa
-
Mashirika ya bima za afya
Muda wa Kusoma: Miaka 3 hadi 4
Shahada ya Tiba ya Fiziotherapia (Bachelor of Physiotherapy)
Hii ni kozi ya afya inayojikita kwenye urejeshaji wa viungo vya mwili baada ya ajali au matatizo ya kiafya. Physiotherapy ni taaluma inayoendelea kukua kwa kasi.
Soko la Ajira:
-
Hospitali za marekebisho ya viungo
-
Kituo binafsi cha mazoezi ya mwili
-
Klabu za michezo na taasisi za urekebishaji
Muda wa Kusoma: Miaka 4
Shahada ya Afya ya Mazingira (Bachelor of Environmental Health Sciences)
Kozi hii inalenga kulinda afya ya binadamu kupitia mazingira safi, kwa kudhibiti uchafuzi wa maji, hewa, ardhi na chakula.
Soko la Ajira:
-
Halmashauri za miji na vijiji
-
Miradi ya mazingira na afya
-
Taasisi za kudhibiti taka na usafi
Muda wa Kusoma: Miaka 3 hadi 4
Mambo ya Kuzingatia Kabla ya Kuchagua Kozi ya Afya
-
Uwezo binafsi: Je, una ari ya kusaidia watu?
-
Urefu wa muda wa kusoma: Kozi nyingine ni ndefu kuliko nyingine.
-
Soko la ajira: Angalia uhitaji wa wataalamu wa taaluma hiyo sokoni.
-
Rasilimali za chuo: Hakikisha chuo kina vifaa na mafunzo kwa vitendo.
-
Utaratibu wa TCU & NACTVET: Fuata miongozo rasmi ya udahili na sifa za kujiunga.
